8. JERY

 

PYTANIA:

1. Miejsce jerów w systemie samogłoskowym (w końcowej fazie epoki prasłowiańskiej). Pozycja, rola, pochodzenie, iloczas jerów.

2. Zanik i wokalizacja jerów, chronologia tych procesów.

3. Wokalizacja jerów w sąsiedztwie j.

4. Wyrównania analogiczne:

a) wyrównania w paradygmatach rzeczowników;

b) e ruchome analogiczne.

5. Wzdłużenie zastępcze jako wynik zaniku jerów słabych.

6. Konsekwencje zaniku i rozwoju jerów:

a) nowe oboczności samogłoskowe;

b) powstanie samogłoski pozbawionej zdolności palatalizujących;

c) powstanie nowych samogłosek długich;

d) zmiany w sylabach, uchylenie prawa otwartej sylaby;

e) powstanie nowych grup spółgłoskowych na skutek upodobnień różnego typu, powstanie głosek węzła morfologicznego;

f) zmiany systemu iloczasowego samogłosek.

7. Kontynuanty jerów w gwarach.

 

PODRĘCZNIKI:

1. Klemensiewicz, Z. Gramatyka historyczna języka polskiego / Z. Klemensiewicz, T. Lehr-Spławiński, S. Urbańczyk. – Warszawa: PWN, 1981. – S. 111 – 117.

2. Kuraszkiewicz, W. Gramatyka historyczna języka polskiego / W. Kuraszkiewicz. – Warszawa: PWN, 1972. – S. 75 – 77.

3. Mańczak, W. Polska fonetyka i morfologia historyczna / W. Mańczak. – Warszawa: PWN, 1983. – S. 30 – 31.

4. Podlawska, D. Gramatyka historyczna języka polskiego z elementami gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego i dialektologii / D. Podlawska. – Słupsk: Wydawnictwo Uczelniane, 1999. – S. 42 – 45.

5. Rospond, S. Gramatyka historyczna języka polskiego / S. Rospond. – Warszawa: PWN, 2003. – S. 71 – 75.

 

ZADANIA:

Ерома, Ж.И. Gramatyka historyczna języka polskiego = Историческая грамматика польского языка: сборник упражнений / Ж.И. Ерома. – Гродно: ГрГУ, 2008. – § 8 nr 1 – 24.

 

ZAŁĄCZNIKI:

20. Zanik i wokalizacja jerów.