10. SPÓŁGŁOSKI DŹWIĘCZNE I BEZDŹWIĘCZNE

ЗВОНКИЕ И ГЛУХИЕ СОГЛАСНЫЕ ЗВУКИ

 

10.1. Ze względu na udział wiązadeł głosowych spółgłoski polskie dzielimy na dźwięczne [b, b’, d, g, g’, i, l, u, l’, r, m, m’, n, ń, r, v, v’, z, ž, ź ʒ, ǯ, ʒ] i bezdźwięczne [c, ć, f, f’, p, p’, t, k, k’, s, ś, š, c, č, x]. Spółgłoski bezdźwięczne powstają wówczas, gdy wiązadła głosowe są rozsunięte, a dźwięczne – gdy wiązadła głosowe są zsunięte (в отношении участия голосовых связок польские согласные звуки мы делим на звонкие [b, b’, d, g, g’, i, l, u, l’, r, m, m’, n, ń, r, v, v’, z, ž, ź ʒ, ǯ, ʒ] и глухие [c, ć, f, f’, p, p’, t, k, k’, s, ś, š, c, č, x]. Глухие согласные образуются тогда, когда голосовые связки сдвинуты, а звонкие – когда голосовые связки раздвинуты).

 

10.2. Ćwiczenia (упражнения)

 

Ćwiczenie 1. Jaki narząd wpływa na powstanie spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych? Pokazać miejsce jego lokalizacji na rysunku na s. 15 (какой орган речи влияет на возникновение звонких и глухих согласных звуков? Показать место его локализации на рисунке на с. 15).

Ćwiczenie 2. Porównać rysunki. Na którym rysunku jest wymowa głoski dźwięcznej? Udowodnić (сравнить рисунки. На которм рисунке представлено прозношение звонкого согласного звука? Доказать).

 

 

 

Ćwiczenie 3. Przeczytać, poznać znaczenie wyrazów, zapamiętać. Czym się różnią zdania? Czym się różnią głoski, które wpływają na zmianę znaczenia całego zdania (прочитать, выяснить значение слов, запомнить. Чем отличаются предложения? Чем отличаются звуки, которые влияют на изменение значения целого предложения):

a) Janek będzie prać skarpetki. – Janek będzie prać skarpetki.

b) Jaka wysoka jest ta dama. – Jaka wysoka jest ta tama.

c) To jest dobry strażak. – No jest dobry straszak.

d) Ten śpiewak ma dobry pas. – Ten śpiewak ma dobry bas.

Ćwiczenie 4. Dopisać pary, zamieniając głoskę dzwięczną na bezdźwięczny lub odwrotnie. Wytłumaczyć zmianę znaczenia wyrazu (дописать пары, заменяя звонкий согласный на глухой или наоборот. Объяснить изменения значения слова).

Wzór: kosa – koza.

Nosze, rata, goniec, nodze, dzień, dżemu, branie.

Ćwiczenie 5. Jakie głoski kończą wyrazy pelikan, szerszeń, hipopotam, renifer, suseł, gornostaj? Czy mają te głoski odpowiedniki bezdźwięczne? Zapisać wyrazy wraz ze znaczeniem, zapamiętać (На какие согласные оканчиваются слова pelikan, szerszeń, hipopotam, renifer, suseł, gornostaj? Имеют ли эти звуки глухие варианты? Записать слова вместе со значением, запомнить).