Тэма: На хвалях музыкі балета (працяг).

Музыка – як чалавек!

Мэта, задачы ўрока:

- вызначаць з вучнямі, што музыка выражае розны стан чалавечай душы, яго жыццё, што музыка – гэта жывая душа;

- развіваць музычныя здольнасці дзяцей (усе кампаненты музычнага слыху, пачуццёвасць);

- выхоўваць эстэтычны густ, дабрыню, шчырасць.

Тып урока: урок-роздум.

Музычны матэрыял:

- Я. Глебаў. “Адажыа” з балета “Маленькі прынц”.

- Папеўка (на аснове інтанацыі Адажыа).

- “Прынц і Ружа”. Словы  Л. Дранько-Майсюка, музыка М.Сацуры. 

- Я. Глебаў. “Уцёкі” з балета “Альпійская балада”.

Абсталяванне ўрока:

- таблічкі з тэмай урока, эпіграфам;

- партрэт кампазітара Я. Глебава;

- фоназапіс твораў: “Адажыа” з балета Я. Глебава “Маленькі прынц,” “Уцёкі” з балета “Альпійская балада”;

- нотныя табліцы песень: “Прынц і Ружа,” папеўкі;

- малюнкі: “Тэрпсіхора з лірай,” “Тэрпсіхора танцуе”;

- відэазапіс: “Уцёкі” з балета “Альпійская балада”;

- фрагмент з літаратурнага твора В. Быкава “Альпійская балада”.

 

Метадычная распрацоўка ўрока

Арганізацыйны момант.

Уваход у клас пад музыку “Адажыа” Я. Глебава (з балета “Маленькі прынц”). Назва тэмы ўрока, эпіграфа.

-  Як вы разумееце эпіграф? (…).  Магчыма, гэта занадта гучна?  Пачуцці ў кожнага чалавека вельмі разнастайныя: радасць, смутак, гора, спакой, дабрыня, шчырасць, узнёсласць і г.д.

Папеўка.

- Паглядзіце на нотную табліцу. Давайце прачытаем ноты. Пяем сальфеджыа і са словамі. Звяртаю ўвагу на шырокія скачкі, секундавыя інтанаціы, распевы і асабліва – на фразы, вяршынькі. Выконваем індывідуальна і групамі. Вынік.

- Хто з вас прачытаў казку “Маленькі прынц?” Што ўразіла?

- Як зразумелі: “Зорко одно лишь сердце. Самого главного глазами не увидишь?”

- Ці заўсёды ёсць сэнс у танцы? (Так! Толькі кожны можа разумець крыху па-рознаму).

Слуханне: “Уцёкі” з балета “Альпійская балада”.

- Сёння мы з вамі адкрыем яшчэ адну старонку балетнай музыкі Я. Глебава. Балет “Альпійская балада” напісаны ў 1967г. на аснове аповесці беларускага пісьменніка В. Быкава і складаецца з аднаго акта, які  дзеліцца на тры часткі: “Уцёкі,” “Перавал, “Каханне”.

Пачынаецца балет невялікім уступам, у якім гучыць суровая тэма Радзімы. Галоўны герой Іван Цярэшка, радавы воін, бяжыць з палону.   Музыка малюе бачную карціну: вось ён бяжыць, потым астанавіўся, каб перавесці дыханне. І пачынаецца яго маналог (думкі да самаго сябе). Музыка актыўная, мэтанакіраваная, валявая. Ён будзе змагацца з ворагам.  Але шлях цяжкі і далёкі. Мы чуем злосныя інтанацыі марша фашыстаў. Спачатку гучаць ударныя інструменты, а потым злосна завываюць медныя. Гучанне то нарастае, то сціхае. Гэта атрад фашыстаў гоніцца за ім. Іван нечакана сустракае італьянскую дзяўчыну Джулію. Сілы пакідаюць яе. Яна рада сустрэчы з Іванам. Радасць перадаецца ў імклівай грацыёзнай тарантэле (італьянскі танец). Вельмі выразны дыялог паміж Іванам і Джуліяй. Не гледзячы на цяжкі шлях, Іван не пакідае дзяўчыну. Яны разам стараюцца ўцячы з акружэння.

Можна прачытаць урывак з аповесці В. Быкава, даць паслухаць музыку, задаць наступныя пытанні:

- Якія пачуцці выражае музыка? (Суровасць, мужнасць, радасць, злосць, грацыёзнасць).

- Што музыка адлюстроўвае? (Бег, нашэсце фашыстаў, грацыю).

- Які тып музыкі перадае рашучасць? (Маршавы). Весялосць? (Танцавальны). Роздум, размышленне? (Песенны).

 

Выкананне песні “Прынц і Ружа”.

- Аб чым гэта песня?

Слухаем. Паўтараем мелодыю, тэкст. Складаем выканальніцкі план песні (1-шы куплет – больш празрыста, 2-гі – упэўнена, 3-ці  – пачуццёва; можна выкарыстаць салістаў…). Падводзім вынік.

 

Абагульненне тэмы ўрока.

- Аргументуйце эпіграф урока.

- Што такое балет?

- На якіх музычных хвалях балетаў вы пабывалі?

- Назавіце знаёмыя балеты і іх аўтараў.

- Якая муза была апякункай танцаў?

- Які твор вам спадабаўся на ўроку?

 

Выхад з класа пад музыку “Адажыа”.