§ 48. ВЫКЛЮЧЭННІ Ў АДНОСІНАХ РОДУ

  

M a s c u l ī n a
-en	pecten, pectĭnis m	- грабянец
	ren, renis m	- нырка
	lichen, lichēnis m	- лішайнік
	lien, liēnis m	- селязёнка
	splen, splēnis m (гр.)	- селязёнка
-l	sal, salis m[1]	- соль
	sol, solis m	- сонца
-ur	vultur, vultŭris m	- каршун
	furfur, furfŭris m	- шалупінне, вотруб’е
- us	mus, muris m	- мыш
F e m i n ī n a
- us	tellus, tellūris f	- зямля

 

Акрамя гэтага, ёсць назоўнікі агульнага роду: lepus, lepŏris m, f - заяц.

 

Практыкаванні

1. Перакласці словазлучэнні і праскланяць іх у адзіночным і множным ліках: шырокая рака, вялікі падатак, неабходная соль, малая мыш, слаўнае імя, спелае жыта, глыбокая рана, дастойны прыклад, справядлівы дагавор, свяшчэнны дар.

 

2. Перакласці на лацінскую мову: 1. Шматлікія рэкі арашаюць палі. 2. Час дасць табе правільнае рашэнне. 3. Сэрца чалавека знаходзіцца (размяшчаецца) у левай частцы. 4. Некаторыя сузор’і маюць назвы старажытных багоў і жывёл.       5. Голавы жрацоў упрыгожваліся свяшчэннымі павязкамі. 6. Жывёлы жывуць на зямлі, у вадзе і ў паветры. 7. Мы вучым вершы старажытных паэтаў. 8. Юнона і Мінерва ў старажытныя часы былі слаўнымі багінямі. 9. Адны сузор’і мы бачым зімой, другія - летам. 10. Сонца - крыніца святла і жыцця на зямлі.

 

De mari

Magna est pulchritūdo maris, magna utilitas. Aqua maris salsa est. Multa flumina in maria influunt. Rupes litorum maris saepe altae sunt. In mari multae plantae crescunt et mira animalia vivunt. Itaque poētae non recte mare infecundum appellant. Natūra marium varia est: alia maria frigida, alia calida sunt. Inter Eurōpam et Africam est mare Internum. Multa maria Graecis et Romānis ignōta erant. Deus fluminum et marium erat Neptūnus.

 

De sacrificiis antiquōrum

Populi antīqui deos sacrificiis placābant. Apud Romānos plerumque sacerdōtes sacrificia parābant, nam sacerdōtes iuris divīni perīti erant. Superis deis albas hostias immolābant, inferis - nigras. Numerus hostiārum interdum permagnus erat. Sacerdōtes capita hostiārum ornābant corōnis et ante templa mactābant. Exta in aris cremābant. Deis praeterea vinum, lac, mel grata dona erant. Post sacrificia sacerdōtes ad honōrem deōrum epulas parābant.

 

Крылатыя выразы 

Barba crescit, caput nescit.	Барада расце, галава не ведае.
Mens sana in corpore sano.	У здаровым целе - здаровы дух.
Opus laudat artificem.	Работа праслаўляе мастака.
Mel in ore, verba lactis, fel in corde, fraus in factis.	Мёд на языку, малако на словах, жоўць у сэрцы, хлусня  на справе