§ 44. ВЫКЛЮЧЭННІ Ў АДНОСІНАХ РОДУ

  

F e m i n ī n a
-o	caro, carnis f	- мяса
-or	arbor, arbŏris f	- дрэва
	soror, sorōris f	- сястра
	uxor, uxōris f	- жонка
-os	dos, dotis f	- пасаг
-er	gaster, gastris f	- жывот
	linter, lintris f	- човен
	mater, matris f	- маці
	mulier, muliĕris f	- жанчына
-es	merces, mercēdis f	- плата, узнагарода
	seges, segĕtis f	- пасеў
	quies, quiētis f	- супакой
-ex	lex, legis f	- закон
	prex, precis f	- просьба, малітва
	nex, necis f	- забойства
N e u t r a
-os	os, oris n	- вусны
	os, ossis n	- косць
-es	aes, aeris n	- медзь, бронза
-or	cor, cordis n	- сэрца
	marmor, marmŏris n	- мармур
	aequor, aequŏris n	- паверхня мора, роўнядзь
-er	ver, veris n	- вясна
	iter, itinĕris n	- шлях
	verber, verbĕris n	- бізун
	cadāver,cadavĕris n	- труп
	piper, pipĕris n	- перац
	papāver, papavĕris n	- мак
	tuber, tubĕris n	- горб, узгорак

 

Практыкаванні

1. Запісаць словазлучэнні па-лацінску і праскланяць іх у адзіночным і множным ліках: вядомы жрэц, вялікае стада, моцнае дрэва, суровы закон, цёплая вясна, жорсткае забойства, горкі перац, доўгі шлях, наша сястра, слаўны імператар, справядлівы цар, рымскі воін.

 

2. Перакласці на лацінскую мову: 1. Старажытныя паэты называлі Апалона правадыром музаў і вынаходнікам медыцыны. 2. Некаторыя дрэвы жывуць не адзін век. 3. Красамоўства слаўных прамоўцаў кранае нашы душы. 4. Часта паэты называюць ільвоў царамі звяроў. 5. Чалавек павінен дапамагаць чалавеку. 6. Вялікая ўзнагарода для пераможцы - слава. 7. Норавы маракоў і земляробаў адрозніваюцца (розныя ёсць). 8. Грэкі і рымляне не толькі храмы, але і прыватныя будовы ўпрыгожвалі мармурам. 9. У рымлян гусі былі свяшчэннымі.

 

De floribus

In campis et pratis, in silvis et hortis nostris magnam copiam florum pulchrōrum vidēmus. Flores pulchri oculos nostros variis coloribus delectant. Otio libenter cum amīcis per prata ambulāmus et flores decerpimus. Flores non solum variis coloribus, sed etiam iucundo odōre homines delectant. Flores saepe amīcis atque magistris nostris donāmus. Quam iucundus est odor rosae, violae, syringae aliarumque plantārum. Color et odor florum multa insecta attrahunt.

 

Крылатыя выразы 

Dura lex, sed lex.	Суровы закон, але закон.
Non rex est lex, sed lex est rex.	Не цар ёсць законам, а закон – царом.
Una hirundo non facit ver.	Адна ластаўка не робіць вясны.