In medio quaedam populo spectacula Romae

    Contigerant nuper forte videnda mihi.

Dum fera dimissi miscebant proelia tauri

   Densa relaxantes corpore tela suo

Et magis arrecta stimulis pungentibus ira

    Versabant celeres caede frequente viros,

Cumque ego mirarer, quantum feritatis habebat

    Plausibus accensus vulneribusque furor:

Incidit in socios arctoae mentio silvae.

    Quaesitus coepi dicere multa palam:

Venatus narro varios et magna ferarum

    Robora. Sed nocuit libera lingua mihi.

Nam datus hic nobis labor est, ut dicta referrem

    Carmine, quod raptim condere iussus eram.

Et si vera loqui fas est, non sponte bisontem

    Scribimus, invisam terribilemque feram,

Quae titulos tollens humano sanguine solis

    Caedibus arctoi nota sub axe poli est

Et mihi tam turpes obiecit saepe timores,

    Ut spueret nostram plebs inimica fugam.

Plebs attenta minus: sed nunc maiore periclo

    Sunt coram doctis arma regenda viris.

Aut igitur tanto cogar sub pondere labi,

    Aut nimis ingratae mentis inire notas.

Ne tamen unius monitus, cui maxime quaeque

    Debeo, posthabeam, ne data iussa morer,

Non vocat ingenii siccum perpendere fontem:

    Offero, quod sterilis reddere possit ager.

Nuper ad Italiam nullo mihi tempore visam

   Venimus et iussi teximus istud opus.

Si licet, hoc veniens longinquis hospes ab oris

   Legitima certe cum ratione peto,

Nullus ut exoptet sublimius ista referri,

    Ad rem noscendam quam satis esse queat.

Scis, quibus haec soleo calamis conscribere, Lector:

    In pharetra pennas porto gravante latus.

Ex hac charta mihi scribenti promitur, ex hac

    In subitas caedes stridula tela volant.

Tu melius scribes, ego tendam fortius arcum:

    Diversa fieri possumus arte pares.

Ne tamen indocti peregrinos carpite versus:

    Spicula, res mira est, quam peracuta fero,

Quae tam praesentis vi sunt incocta veneni:

    Quamlibet exiguo vulnere punctus obit.

Qualis hyperboreo solitus sum currere saltu,

    Pinea nunc etiam lustra subire paro.

Quolibet eventu (silvae suus imminet error)

    Rugiat in versu bellua dira meo,

Et reboante sono, quae sunt modulamina nostri

    Carminis ostendat conspicienda simul.

Haec fera Litphanis longe saevissima silvis

   Nascitur et fieri corpore tanta solet,

Ut moriens si quando caput vi victa reclinet,

    Tres sedeant inter cornua bina viri.

Tanta quidem cervix nondum satis ampla videri,

    Si conferre velis cetera membra, potest.

Barba riget late pendentibus horrida villis,

    Lumina terrorum plena furore rubent

Terribilesque iubae collo funduntur in armos

    Et genua et frontem et pectoris ima tegunt.

Si tamen exiguis componere magna velimus

    Et venatorum verba notare libet,

Villosum toto prae se fert corpore caprum,

    Quamvis effingant omnia membra bovwm.

Obscurus color est: ita fulvum miscuit atro,

    Ut medium fieri se per utrumque velit.

Miror et haec aliter quosdam scripsisse priorum,

    Non video, causae quid subiisse putem:

Nescio quae patula deducunt cornua nare,

    Longe aliud, quam sit, corpus hebere ferunt,

Pondera monstrosi tribuunt ingentia labri;

    Ipsorum fuerit non meus ille bison.

Multa ego Roxanis legi antiquissima libris,

    Quorum sermonem graeca elementa notant,

Quae sibi gens quondam proprios adscivit in usus

    Et patrios apte miscuit ipsa sonos.

Multaque complexi loca sunt, diversa vetusti

   Per varias gentes temporis acta ferunt:

Tale animal nusquam visum est, nisi forsitan ante

    Diluvium gelido ferre sub axe moras.

Attigit expresse meminitque bisontis et uri

    In nemore arctoo Plinius esse boves.

Nil fuit, ut tradunt veteres, atrocius uris,

    Quos alit in silvis terra Polona suis.

Dicitur et toto nusquam locus alter in orbe,

    Cuius eos saltu vivere fama ferat.

Proximus est feritate bison, vocat ille iubatum;

    Hunc, melius qui vult noscere, pauca legat.

Nec dubito, multi me fingere plurima dicent,

    Vixque feram tantum credet habere caput,

Qui nihil hiberni silvis impenderit aestus.

    Sed subeo, quantum dicere quisque velit,

Dummodo libertas dicendi talia constet,

    Quae non cum paucis sunt manifesta mihi,

In quibus absumpsi nunquam revocabile tempus

    Otia devitans tunc odiosa quidem,

Quae tota nunc mente peto magnoque labore

    Insequor et variis retia tendo modis.

Nec paro desidiae latebras, sed tempora venor,

    Quae studiis quondam rapta fuere meis;

Et nulla ratione capi nullisque teneri

    Inventis possunt, ut periere semel.

Iam pereant, nec enim leges imponere fato

    Possumus, hoc subitum nec remoremur opus.

Sed quid agam? Doctis nihil hic ostendere possum,

    Quos veterum libros, quae monimenta legant,

Unde notent artus mensuraque corporis ingens

    Quo signata loco notior esse queat.

Multa revolventi nihil hac est parte repertum.

    Hactenus in silvis haec latuisse rear,

Ni Paulus Diacon Lombardica gesta recensens

    Ostendat certis grandia membra notis.

Scribit enim ridigi fido senis ore relatum

    Quindenos una pelle cubasse viros.

Me non visa movet pellis, non ampla ferarum

    Cornua vel manibus saepe revulsa meis.

Quicquid erit, longus venandi proferet usus

    Et labor ac vitae tempora dura meae.

In nemus arctoum, quamvis scriptoribus impar

    Romanis, certe hac arte, Polonus eo.

Me pater instituit latebras lustrare ferarum

    Suspenso et strepitus emoderante gradu;

Edocuit dubios illic cognoscere ventos,

    Ne notet insidias nare vel aure fera;

Meque nives inter gelidas sudare coлgit

    Impingens humeris grandia tela meis,

Caedibus oblectans oculos, latratibus aures.

    Dum pereunt ursi, dum perimuntur apri,

Retia dum late pavidis implentur onagris

    Et iugulant varias vincula tensa feras,

Altaque dum quatiunt ardentes aethera bombi

    Ac tereti plumbo corpora fixa cadunt,

Pars telis equitum cursuque agitata volucri

    Spumanti moriens sanguine foedat humum;

Talia dum fierent silvaque agerentur in alta,

    Aequabam socios saepe labore meos,

Flumina equo fidens altumque Borysthenis alveum

    Tranabam, per aquas aufugiente fera:

Non, ut acerba libens vitare pericula nolim,

    Sed sociis et in hoc cedere turpe fuit;

Multaque Litphanis venatibus aspera passus,

    Hac fueram, fateor, non nimis arte rudis.

Artis et haec summa est: silvestris parcius ergo

    Dissona, qui legitis, carpite verba viri.

Naturam moresque ferae cognoscere paucis

    Cura sit, ut coeptum continuetur opus.